Seizoen 2019 / 2020

Bach schreef zijn Cantate 138 voor 5 september 1723, de vijftiende zondag na Trinitatis, dus toen hij net drie maanden in Leipzig werkte. De evangelietekst voor deze zondag is Matteüs 6: 24-34, een gedeelte uit de Bergrede, waarin Jezus gelovigen maant onbezorgd te leven en zich, zoals de vogels, geen zorgen te maken om de dingen van alledag, maar te vertrouwen op Gods voorzienigheid.

Vorig jaar was er een inspirerende bijeenkomst rondom gedichten, nu kiezen we een andere insteek om met elkaar te delen; lievelingsliederen, songs, speciale gelegenheidsliedjes. Doe mee en vertel je verhaal!

De vrijplaats is een initiatief van een aantal mensen, die zich niet meer zo thuis voelen bij de de traditionele kerkdiensten. Onder de vlag van Bespreek het Samen willen we dit jaar op 4 zondag middagen op zoek naar wat ons beweegt. Dat willen we doen in een een ongedwongen sfeer, vandaar ook de keuze van de locatie, niet in een kerk, maar in en bij zorgboerderij Makandra. We willen op zoek gaan naar nieuwe wegen, om zo samen een pioniersplek in Ede te vormen.

De middag begint om 16.00 uur met een kort centraal moment, daarna verspreiden de deelnemers zich om met verschillende werkvormen met het thema, of met andere dingen die je bezig houden, aan de slag te gaan. Dat kan door er over te praten tijdens de wandeling of tijdens het voorbereiden van de maaltijd. Door je favoriete liedje te laten horen of er een schilderij van te maken. Of door het met anderen op je eigen manier te doen. We willen vooral veel vrij laten. Om 18.00 uur eten we gezamelijk voor wie dat wil en rond 19.30 uur sluiten we af. Je hoeft je alleen aan te melden als je mee blijft eten. (dit i.v.m. de inkopen).

De geschiedenis van de christelijke liturgie is bijzonder veelkleurig en veelvormig en getuigt van een grote creativiteit door alle eeuwen heen. Dit geldt niet alleen voor het gebruik van de talloze gebeden en teksten maar evenzeer voor de symbolen en rituelen die in de liturgie van de diverse kerken een belangrijke plaats innemen.

Maar elk symbool, elke rite blijkt in elke tijd opnieuw, min of meer onderhevig aan tal van veranderingen. De toegang tot het goddelijke in woord, symbool en rite voltrekt zich in het hier en nu, zowel hoorbaar, zichtbaar, als ook tastbaar. Begin 60-er jaren van de vorige eeuw, is er een creatieve beweging op gang gekomen.

Ds. Caroline Oosterveen en pastor Hans Lucassen maken een verkennende rondleiding langs de geschiedenis van de jonge kerk tot aan heden: Een Samenspraak over symbolen,kleuren en rituelen in de veelvormigheid van de christelijke liturgie.

Programma:

14.30 – 15.00 uur             Inloop met koffie en gebak

15.00 uur                          Opening en diverse toespraken (o.a. door de burgemeester van Ede)

15.20 – 16.15 uur             Lezing door Erik Borgman (lekendominicaan en hoogleraar Publieke 

                                         Theologie aan Tilburg University), dr. Borgman is tevens publicist en zit in het

                                         theologisch elftal van Trouw) en een reactie op zijn lezing zal ds. Christien 

                                         Crouwel (theoloog en secretaris Raad van Kerken in Nederland) geven.

16.15 – 17.15 uur             Discussie met de aanwezigen (plenair of in groepen)

17.15 – 18.00 uur             Pauze met een hapje en een drankje

18.00 – 18.45 uur             Viering met een aantal voorgangers uit Ede

De liederen van Huub Oosterhuis hebben soms een solopartij. Janet Mol neemt deze partij voor haar rekening. Dit geeft een mooie afwisseling met het "koor". De zangavond staat weer onder de enthousiaste leiding van Piet Poot. Het plezier in het zingen staat voorop.

Filosoof en theoloog Gerko Tempelman, kent beide werelden en schreef er het boek Ongeneeslijk Religieus over. In deze lezing praat hij je bij. Hij geeft een filosofische kijk op wat geloven is en hoe God verdween uit het westerse denken. Vervolgens staat hij stil bij de hedendaagse atheïstische filosofen die het christelijke verhaal herontdekt hebben, in een zoektocht naar een verklaring voor de verwarrende ‘ongeneeslijk religiositeit’ van onze wereld. Deze lezing geeft je een verscherpte blik op onze verwarrende realiteit maar laat niet na je ook zelf aan het denken te zetten.

Drs. Gerko Templeman is vanaf zijn studententijd in Amsterdam altijd bezig geweest met waar hij een kick van krijgt: goede gesprekken voeren over levensbeschouwelijke onderwerpen. Dat deed hij door filosofie en theologie te studeren op de VU. Daarna is heeft hij een ‘Kerk voor Atheïsten (en alle anderen)’ opgericht – een fenomeen dat in Engeland begonnen is en waar ook sommige filosofen (Alain de Botton) mee bezig zijn.

Deze avond draait om korte verhalen met een moraal rond verschillende thema’s.

De deelnemers kunnen ter plekke kiezen voor twee of drie thema’s uit de volgende reeks:  Vrolijke verhalen in en om de kerk / Ik wens je genoeg, verhalen over geld en goed / Lieve schat, verhalen over liefde / En morgen gezond weer op, over gezondheid en zorg /Daar zijn (geen) woorden voor, verhalen over leven en sterven / Ja baas! Verhalen over leiders / Uit de kunst, verhalen over kunstenaars en hun werk.

Er zullen verhalen klinken en de deelnemers gaan zelf ook aan het werk.

De PKN heeft heel wat nota’s het licht doen zien, die gemeenschappelijk hadden dat de aandacht voor de Schriften marginaal was: ziet ze nu het licht?

Wij gaan twee leerhuisavonden bijbelse grondwoorden  lezen, lezen léren,  en ‘en passant’  beproeven of er inderdaad een Amsterdamse wijze van lezen bestaat á la ‘de tekst mag het zeggen.’

Een bijbels alfabet, met op de achtergrond die brochure, Taalwegen en dwaalwegen (van Deurloo en Bouhuijs) en Miskotte’s Bijbels ABC.

Klassieke eetfilm uit 1987 met prachtige Deense en vooral Franse culinaire gerechten, bereid door Babette. Twee zussen uit een streng protestants milieu in Denemarken bieden haar onderdak als ze vlucht uit Frankrijk, in ruil voor huishoudelijk werk. Over het losmaken van verborgen verlangens via eten. Zo intens heb je mensen nog niet zien genieten van lekker eten. Een pareltje. Terechte Oscarwinnaar. Interessant om met elkaar aansluitend in gesprek te gaan over hoe eten en drinken karakters kunnen scheppen…..!

De Shree Raam Mandir hindoetempel in Wijchen verwelkomt ons om 12.00 uur met koffie en thee. Daarna wordt aan de hand van een Powerpointpresentatie uitleg gegeven over het Hindoeïsme en is er de gelegenheid tot het stellen van vragen.

Na de presentatie nemen we een kijkje in de tempel. De middag sluiten we af met een warm Indiaas hapje.We lopen samen vanaf station wijchen naar de tempel. Het is 600 meter lopen.

Deze activiteit kan doorgaan wanneer er minimaal 15 personen meegaan.

Jan Toorop (Poerworedjo, NederlandsIndië, 20 december 1858 – Den Haag, 3 maart 1928) was een van de belangrijkste Nederlandse beeldend kunstenaars uit de periode 1880-1910. Zoals elke kunstenaar maakte ook hij een ontwikkeling door.

Aanvankelijk schilderde hij in impressionistische stijl, maar via het pointillisme ontwikkelde hij zich tot symbolistisch schilder. Niet alleen schilderijen maakte hij, ook tekende hij portretten, ontwierp keramiek, reclameaffiches (o.a. voor de Delftsche Slaolie van NOF) en boekbanden. De Nederlandse art nouveau wordt vaak met zijn werk geassocieerd.

In zijn werk bleef wel altijd de mystiek van Indië te bespeuren. Die mystiek vond hij waarschijnlijk ook in de rituelen van het Roomskatholieke geloof, waartoe hij op latere leeftijd toe overging. Vanaf dat moment kreeg zijn werk ook een sterk religieus karakter. De kruiswegstaties voor de Sint Bernulphuskerk te Oosterbeek zijn daar een heel mooi voorbeeld van.

Wat is Taizé? 

Taizé is de naam van een klein Frans dorpje, waar sinds de tweede wereld oorlog een christelijke kloostergemeenschap van nu in inmiddels 100 broeders woont. Zij komen uit zo’n 25 verschillende landen en zijn afkomstig uit allerlei verschillende christelijke stromingen. De gasten zijn voor 90 % jongeren en blijven meestal een week in Taizé. Het is moeilijk te omschrijven wat Taizé verder precies is, maar mensen die er een week geweest zijn, vinden het bijna altijd een belangrijke ervaring in hun leven. 

Wat doe je in Taizé? 

Je ontmoet veel jongeren uit verschillende landen. Je maakt dagelijks 3 gebeden van de broeders mee (die duren ongeveer een half uur en zijn niet te vergelijken met een Nederlandse kerkdienst; muziek en een moment van stilte zijn de belangrijkste elementen.) Een van de broeders geeft ’s ochtends na het ontbijt een korte inleiding over een bijbeltekst en in groepen kun je vervolgens praten/discussiëren over wat jou beweegt (of over allerlei andere dingen waar je het met mensen uit andere landen over zou willen hebben). ‘s Middags help je mee met een kleine praktische taak: koken, afwassen, mensen ontvangen, schoonmaken, etc. Na het avond gebed is er vrije tijd en kun je wat drinken, kletsen en/of feesten in het café, waar het altijd heel gezellig is. 

Wie komen er in Taizé? 

 De jongeren, die in Taizé komen, zijn heel verschillend: sommigen zijn helemaal niet gelovig, de meeste zijn ‘zoekers’ en weten het allemaal zo net nog niet en sommigen zijn diep gelovig en op zoek naar verdieping of naar contact met andere gelovigen. 

• Minimale leeftijd voor deelname is 16 jaar.
• Het is de bedoeling dat we vertrekken op maandag 21 oktober en de terugkomst is zondag 27 oktober 2018. 
• De kosten zijn rond de € 250 (vervoer, maaltijden en verblijfskosten inbegrepen, afhankelijk van het aantal deelnemers) 

Een week in Taizé betekent: - jongeren uit heel Europa leren kennen; - ontdekken wie God is en wat Hij voor je betekent; - even een stapje terug uit je drukke leven; - 3x per dag naar de kerk (en ja, na een week wil je niet meer anders); Het is lastig om duidelijk te maken wat Taizé precies is. Je komt er nog het snelst achter, door dit filmpje te bekijken. https://vimeo.com/53988156

In onze cultuur doen verschillende verhalen de ronde: sprookjes, religieuze verhalen, verhalen over het verzet in de oorlog, familie-verhalen – om maar een paar ‘soorten’ te noemen. Die verhalen bieden niet alleen woorden om het eigen verhaal te vertellen, maar ook een ‘script’ dat gevolgd ‘hoort’ te worden. In sprookjes bijvoorbeeld overwint altijd het goede en ze moeten eindigen met ‘en ze leefden nog lang en gelukkig’; verhalen over het verzet in de oorlog volgen vaak het patroon van helden-verhalen.

In ‘Op Verhaal Komen’ verkennen we verschillende ‘scripts’ en onderwerpen we enkele daarvan aan een nadere beschouwing met betrekking tot hun bijdrage aan het eigen verhaal. Daarbij wordt actieve inbreng van de deelnemers op prijs gesteld.

De cantatedienst vindt plaats op de 22ste zondag na Trinitatis, 17 november in de Lutherse kerk, Ede. Uitgevoerd wordt de cantate 'Wachet! betet! betet! wachet! (BWV 70),  Johann Sebastian Bach. De koorrepetities zullen plaatsvinden op de zaterdagen 26 oktober, 2 en  9 november van 09.00 - 10.30 uur in de Lutherse kerk, Ede. De generale repetitie op zaterdag 16 november 19.00 - 20.00 uur (koor en  orkest). Het geheel staat onder leiding van dirigent Dick Troost.

Op een aantal punten staan we ook letterlijk even stil en wordt een tekst voorgelezen of is er een individueel meditatiemoment. Zo kan het stil worden in ons zelf, een verrijkende ervaring... De wandeling gaat grotendeels over onverharde paden. Wie dat wil kan na afloop met een drankje, nog even napraten.

Start vanaf de parkeerplaats bij congrescentrum de Werelt Westhofflaan 2, 6741 KH Lunteren.

In het najaar keert de natuur naar binnen, de aarde komt tot rust, het licht verduistert, de atmosfeer verstilt. Ook wij kunnen de behoefte tot inkeer, tot verstilling voelen. Ook rondom - en in ons kan duisternis zich aandienen.

Maar dan … altijd is daar weer de belofte van de zonnewende, van nieuw licht, van het nieuw te geboren kosmische licht, Christuslicht.

Drie avonden dansen we, verbonden in de cirkel, dansen van licht en donkerte. De meestal rustige, stille dansen scheppen een ruimte waardoor we ons innerlijk en uiterlijk kunnen verbinden. De zich herhalende bewegingen geven de gelegenheid de symboliek te ervaren en nodigen uit om bewust aanwezig te zijn.Het meditatieve element staat centraal, het je (opnieuw) verbinden met de essentie, met het midden. Het gaat bij Meditation des Tanzes dan ook niet om de prestatie maar om aandacht en beleving. We dansen o.a. op klassieke, religieuze (Taizé), folkloristische en eigentijdse muziek.            

Mw.Oda Damen, opgeleid -Docente Meditation des Tanzes- door Friedel Kloke-Eibl , zal deze avonden begeleiden.

Maar hoe ziet een theologie eruit, die zo iets traditioneels en ouderwets als ‘kerk’ en ‘geloof in God’ wil verbinden met moderne vragen van een geseculariseerde maatschappij?

Aan de hand van een aantal kernmomenten van Barths theologie maken we kennis met een denken dat het waagt, te midden van socialisme en nationaal-socialisme, van expressionisme en humanisme, zich geheel te concentreren op Jezus Christus alléén en tegelijkertijd uitzicht biedt op heil voor iedereen. We herkennen dat, raken wellicht onder de indruk – maar er rijzen honderd jaar na Barths eerste optreden meerdere vragen…

30 oktober biedt een algemene kennismaking met de theologie van Barth vanuit de context van de 20e eeuw, de volgende twee avonden gaan we nader in op de actualiteit van deze manier van theologie bedrijven voor de 21e eeuw.

70 jaar Human Rights Exhibition – UNESCO

In 1949 organiseerde de UNESCO een grote tentoonstelling in Parijs: The Human Rights Exhibition, om de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens die een jaar eerder was geschreven te promoten. Hoe zou het promoten van de UVRM er 70 jaar later uitzien? Vijf mensenrechtenorganisaties: Amnesty International, Het College voor de Rechten van de Mens, Free Press Unlimited het Humanistisch verbond en de Nationale Unesco Commissie besloten samen 70 jaar later een tentoonstelling te maken in de Utrechtse Domkerk. Wat is 70 jaar later waardevol om te promoten?

Erna Flokstra coördineerde dit project als vrijwilliger voor Amnesty International en zal alle ins en outs bespreken wat promoten van de UVRM 70 jaar geleden en vorig jaar betekende. Dit zal zij doen aan de hand van beeldend werk, foto’s en historische teksten en actuele vragen. Vanuit het verleden naar de toekomst toe. Erna Flokstra heeft een studieachtergrond in theologie en kunstgeschiedenis en een werkachtergrond als journalist bij de Nederlandse Publieke Omroep en het Hoger Onderwijs.

Filosofie voor een weergaloos leven

Voor het leven is er geen generale repetitie. Je hebt slechts één kans. Gelukkig zijn grote denkers je voorgegaan en kun je bij hen terecht voor wijze raad. Filosoof Lammert Kamphuis onderzoekt al jaren bij bedrijven, op festivals, congressen en in workshops hoe filosofen ons kunnen bijstaan in het alledaagse leven. Geïnspireerd door al deze gesprekken schreef hij het boek Filosofie voor een weergaloos leven. Op deze avond neemt hij je mee langs de meest behulpzame inzichten. 

Zo helpt Diogenes je om authentiek te zijn, Epicurus om niet te veel geld uit te geven tijdens de uitverkoop en Kant om op tijd te remmen voor een zebrapad. Maar ook minder gearriveerde denkers helpen je een handje: André Hazes daagt je uit om vrijer te worden en De Jeugd van Tegenwoordig steunt je in je verdriet.  

Tijdens deze interactieve lezing word je uitgedaagd om zelf meteen aan de slag te gaan met inzichten en gedachte-experimenten, zodat je nieuwe perspectieven krijgt op je eigen leven. Laat je verrassen door deze toegankelijke manier van filosoferen en ga met een verfriste geest terug naar huis! 

Meer over Lammert Kamphuis

Lammert Kamphuis is filosoof en veelgevraagd spreker. Hij heeft bijvoorbeeld de afgelopen vijf jaar op Lowlands opgetreden. Daarnaast is hij als docent en Head of Faculty verbonden aan The School of Life Amsterdam. In al zijn werkzaamheden onderzoekt hij samen met het publiek hoe de filosofie ons verder helpt in alledaagse thema's. In juni 2018 kwam zijn tweede boek, Filosofie voor een weergaloos leven, uit bij De Bezige Bij. Na afloop bent u in de gelegenheid om eventueel een boek aan te schaffen. En zelfs om het boek te laten signeren door Lammert.

In het Jodendom staat het verhaal van de uittocht uit slavernij centraal. In het Christendom het verhaal van de dood en de opstanding van Jezus. Wie goed kijkt, ziet de overeenkomst: beide verhalen gaan over ‘doortocht’.  En deze ‘doortocht’ vertelt ons iets over wie God voor ons wil zijn, wat Jezus in ons leven wil betekenen en welke plek de Geest in ons leven wil innemen. Deze avond gaat het over ‘wie God voor ons wil zijn’. Een verkenning van het kernverhaal van het Joods-Christelijke geloof: uittocht en intocht.

Wat roept ‘Islam’ bij u op: terroristische dreiging, of vriendelijke glimlachen van de Turks-Nederlandse moeders op het schoolplein, of de behulpzame Marokkaans-Nederlandse marktkoopman in Ede? Denkt u allereerst aan rondhangende Marokkaanse jongeren of is het de geslaagde theatermaker Nasr DChar die u meteen te binnen schiet?

Wilt u meer weten over Islam en de diversiteit daarbinnen? Bent u bereid tot een gedachtewisseling, en wilt u uw eerste indrukken en (voor-)oordelen verruilen voor betere? ‘Onder elkaar’ en/of met moslims? Schrijf u dan in voor ‘In dialoog met Islam’. We verkennen elkaars ‘ervaringskennis’ met ‘anders’-gelovigen en bevragen elkaar over en weer.

Wat de klimaatcrisis en de bedreigde biodiversiteit betreft is een veelgehoord oordeel, dat Barth daarover niets te zeggen zou hebben vanwege zijn bezwaren tegen het theologisch gebruik van het begrip ‘natuur’. Maar is dat wel zo? Was het onzin dat de dierenbescherming in 1956 de beschouwing in zijn dogmatiek over ‘Mens en dier’ als brochure in vertaling uitgaf?

Ook de verhouding van Barth tot de Islam wordt doorgaans als negatief gezien. Geert Wilders citeerde ooit gretig de uitspraak van Barth, dat het nationaalsocialisme de grootste uitdaging voor de Europese christenheid vormde sinds het Turkse rijk voor de poorten van Wenen stond. We kijken onder naar het meest aangelegen punt onder de bezwaren van moslims tegen de christelijke Godsleer: het spreken van een drie-enige God. De theoloog Miroslav Volf meent dat dit in de dialoog een overkomelijk punt is. Maar zou Barth dat ook zeggen?

Bij bijvoorbeeld het televisieprogramma Het familiediner blijkt iedere keer weer welke impact familieperikelen op de hele familie hebben. 

Contextueel pastoraat richt zich vooral op deze familiebetrekkingen. Het is een benadering die jouw leven en de vragen die het leven oproept niet los ziet van wat door de generaties heen is doorgegeven en ontvangen. De contextuele benadering gaat ervan uit dat geven en ontvangen (enigszins) in balans moeten zijn: als er heel veel gegeven wordt en het wordt niet gezien, dan komen de balansen scheef te staan. Naast de balans van geven en nemen gaat het over bijvoorbeeld loyaliteit, parentificatie en betrouwbaarheid, maar ook familiegebruiken en - geheimen hebben zo z'n invloed op je leven. Op de eerste avond wordt een inleiding gegeven in de Contextuele benadering, de tweede avond is een praktische uitwerking: dan gaan we aan de slag met het genogram. het genogram is een hulpmiddel om beter te kunnen zien wat er in jouw familiegeschiedenis speelt. 

Ds. Jan-Peter Prenger is voorganger bij oecumenisch Kerkeleijk Centrum Emmaus. 

In STILL WALKING zoeken een volwassen zoon en dochter, die inmiddels ook weer een eigen gezin hebben, hun oude vader en moeder op. Tijdens deze klassieke familiereünie herdenken zij de tragische dood van de oudste broer. Maar in het ouderlijk huis blijkt al snel dat de gezinsleden niet meer dezelfde zijn als vroeger. Hoewel liefde de familiebanden in stand houdt, broeden geheimen en rancune onder de oppervlakte.

Regisseur Koreeda is van oorsprong documentairemaker en dat is duidelijk terug te zien in Still Walking. De handelingen zijn minutieus in beeld gebracht en we zitten dicht op huid van de verschillende familieleden. Het komt allemaal heel natuurlijk over en het wordt zeer rustig en aangenaam gefilmd. Daarbij is het acteren zonder uitzondering van hoog niveau en wordt de film ondersteund door een zeer prettige soundtrack

Kaartje te koop via:

https://www.cultura-ede.nl/agenda/bespreek-het-samen--film-still-walking.aspx

Soms zou je terug willen gaan om een andere afslag op bepaalde momenten in je leven te willen nemen. Het gevoel hebben dat het pad van een ander meer jouw richting bepaalt. Dit kan komen door de situatie waar je nu bent, je niet gezien of gewaardeerd voelt. Je loopt er  op stuk of  je bent leeg van binnen. Daardoor lijkt het alsof  je steeds verder van  je diepste zelf, je  innerlijke bron vandaan raakt

De vraag die dat op roept : Waar wordt ik blij van, wat  geeft mij het gevoel er te mogen zijn? Weet jij nog, wie je wilt zijn en wat je ten diepste van binnen bent?

Aan de hand van zijn verhaal en met beelden laat de heer Ben Noorloos zien wat zijn pelgrimstocht naar Santiago de Compostella met hem “gedaan”heeft.

Het ‘magna charta der profetie‘ wordt deze tekst wel genoemd: hij brengt kernachtig het hart vban Micha, ja van de profetie überhaupt onder woorden.

Het boekje Micha wordt gerekend onder de 12 ‘kleine profeten’ en het gaat fel in het gericht met de bovenbazen van zijn (en onze) dagen –de  machthebbers  in staat en godsdienst.

We lezen Micha op de zondagen van Advent in de zondagse diensten. Én twee avonden in het Leerhuis.

Een concert waarbij zowel het kamer koor als het orkest Franse muziek ten gehore zal brengen, die tot nadenken stemt!

Hiervan getuigen vooral historische confrontaties tussen elkaar vijandige tweelingbroers, die in legenden en in latere romantische literatuur voortleven.

De Romeinse worsteling om het eerstgeboorterecht tussen Romulus en Remus wordt in het voordeel van Romulus door broedermoord beslecht. Het Bijbelboek Genesis benadert de worsteling tussen de tweeling Esau en Jakob in een bovenmenselijk licht. Aan hun geboorte gaat een orakelspreuk vooraf: de oudere Esau moet de jongere Jakob dienen. De sterke jager Esau legt zich daar niet bij neer.   

Deze strijd is meer dan een familietwist. Wat is met het oog op Israël en Rome de meerwaarde ervan?

In het Jodendom staat het verhaal van de uittocht uit slavernij centraal. In het Christendom het verhaal van de dood en de opstanding van Jezus. Wie goed kijkt, ziet de overeenkomst: beide verhalen gaan over ‘doortocht’.  En deze ‘doortocht’ vertelt ons iets over wie God voor ons wil zijn, wat Jezus in ons leven wil betekenen en welke plek de Geest in ons leven wil innemen. Deze avond gaat het over ‘wat Jezus in ons leven wil betekenen’.  Een verkenning van het kernverhaal van het Joods-Christelijke geloof van uittocht en intocht/ dood en opstanding. We ontdekken boeiende overeenkomsten tussen het Joodse verhaal van de uittocht en het Christelijke verhaal van de opstanding.

Dit avondgebed vindt zijn oorsprong in het getijdengebed van de kloosters. De monniken bidden dagelijks op gezette tijden hun gebeden in verbondenheid met de traditie van eeuwen. In deze adventstijd nodigen we u uit om u bij deze traditie aan te sluiten. We zullen in dit gebedsmoment vooral de stilte laten spreken. Daarbij zullen we samen de psalmen bidden en zal er een meditatief moment zijn rond de lezing. We zullen met voorzang a capella zingen. In deze opzet komen we terug bij de eenvoud die het avondgebed en de andere getijdengebeden zo krachtig maakt.   

Festival of Lessons and Carols is een dienst die traditioneel rond Kerst plaatsvindt, met name in Engeland. In een dergelijke viering wordt het verhaal van de zondeval, de belofte van de Messias en de geboorte van Jezus verteld aan de hand van negen korte lezingen, de lessons, afgewisseld met het zingen van carols, hymnen en koormuziek. Deze dienst staat onder leiding van ds. Caroline Oosterveen met medewerking van het Wagenings Torenkamerkoor olv Elly Meijer. Van harte welkom!

We voeren het stuk in het kader van 75 jaar bevrijding van Ede uit of in de kazerne naast het accousticum of in de Beatrixkerk. Dat is op dit moment nog niet duidelijk. Voor de uitvoering als passieconcert is het stuk ook zeer geschikt. Jenkins laat van de originele misteksten het gloria weg, zoals ook gebruikelijk in de 40 dagentijd. Enkele delen voeren we misschien  uit in kleine bezetting.

Het betekent ook dat Kierkegaard zal wijzen op een persoonlijke, innerlijke waarheid die van belang is voor mijn bestaan als mens.

Over die persoonlijke waarheid wil ik het in mijn lezing hebben, met name over de weg naar die waarheid, een weg die misschien de uwe beschrijft. Ik zal ook tips geven om op die weg naar waarlijk mens-zijn te blijven. En ik zal spreken over uw uiteindelijke bestemming als mens, die een religieuze is.

Filosoferen met Kierkegaard is aldus niet filosoferen over de zin van HET leven, maar over de zin van UW leven.

In de roman Hoor nu mijn stem (2017) heeft de hoofdpersoon die wereld verlaten, maar keert ze er tijdelijk in terug.

Op deze avond wordt het werk van Franca Treur geplaatst naast en tegenover dat van schrijvers met een vergelijkbare jeugd die ook over die jeugd hebben geschreven. Hoe Franca Treur die wereld tekent, verkennen we aan de hand van de twee hierboven genoemde romans. Er wordt ook kort ingegaan op de verhalen en de andere romans van Treur.

Het is voor deelnemers aan de avond niet noodzakelijk de romans gelezen te hebben. Vragen stellen en meepraten over de romans en de invloed van een gereformeerde opvoeding wordt op prijs gesteld, maar wie alleen maar wil luisteren is ook hartelijk welkom.

Teunis Bunt is docent Nederlands op Instituut Blankestijn, redacteur en recensent. Zie Bunt Blogt: teunisbunt.blogspot.com.

De wens om de regie in handen te houden of te nemen neemt desondanks toe. Waarom is dat en hoe komt dat ? Het levenseinde in het algemeen wordt anders als het om jezelf of om een zeer naaste gaat,

Marinus van den Berg , wonend in Rotterdam, zal met de aanwezigen in gesprek gaan over de vragen en de dilemma’s rondom  het levenseinde. Hij doet dat tegen de achtergrond van zeer diverse ervaringen als pastor/geestelijk verzorger.

Hij publiceerde o.a. 'Meegaan tot het einde' en 'Dicht op de dag' (uitgeverij ten Have, Utrecht).

Daarbij zullen we ons ook de vraag stellen of dit betekent dat men de joodse traditie bijvalt. En als we die vraag met 'ja' beantwoorden, in hoeverre? Want er klinken ook wel pretenties (de voortzetting van Israëls geschiedenis b.v.) en   kritische tonen t.a.v. de toenmalige synagoge en aanverwante groeperingen.  – hoe erg is dat en wat doen we er mee? Vragen genoeg dus.

Zo heet ik u van harte welkom in het leerhuis op 15 januari.   Wout van der Spek.

In het Jodendom staat het verhaal van de uittocht uit slavernij centraal. In het Christendom het verhaal van de dood en de opstanding van Jezus. Wie goed kijkt, ziet de overeenkomst: beide verhalen gaan over ‘doortocht’.  En deze ‘doortocht’ vertelt ons iets over wie God voor ons wil zijn, wat Jezus in ons leven wil betekenen en welke plek de Geest in ons leven wil innemen. Deze avond gaat het over ‘welke plek de Geest van God in ons leven wil innemen’.  Een verkenning van het kernverhaal van het Joods-Christelijke geloof van uittocht en intocht/dood en opstanding. De rol die de Heilige Geest in deze verhalen speelt, zegt veel over de aanwezigheid van de Geest van God in ons dagelijks leven.

Van februari tot en met Pinksteren 2020 geeft het Gemeenschappelijk Leesrooster een alternatief leesspoor voor de zondagen, een ‘baanlezing’ uit Exodus.

Een prima aanleiding om in het Leerhuis al vast een eerste verkenning te ondernemen in het boek over de Grote Uittocht, die voorlopig stokt halverwege de woestijn, maar intussen wél de Tien Woorden den het Verbond ‘oplevert’ – als basis voor humaan samenleven in het Beloofde Land.

Tegelijk hebben onze keuzes over hoe we met dieren omgaan ook invloed op het leven en welzijn van andere mensen. Dat zal de komende jaren niet snel veranderen. De inzet van (nieuwe) technologieën, nieuwe uitdagingen zoals een groeiende wereldbevolking en klimaatverandering, maar ook de verstedelijking zijn ontwikkelingen die nieuwe vragen stellen bij onze omgang met dieren. De vraag daarbij is wat duurzame ontwikkeling betekent. Tijdens deze avond staan we stil bij onze omgang met dieren in deze veranderende wereld en kijken we hoe bestaande en nieuwere visies, zoals groene theologie bij die vraag kunnen helpen. 

Dhr. Meijboom is universitair hoofddocent Ethiek bij de Faculteit Geesteswetenschappen en de Faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht. Hij heeft veel expertise op het gebied van de landbouw- en voedsel ethiek, ethiek van diergebruik en de rol van publiek vertrouwen en debat in deze domeinen.   

De Evensong is een vorm van getijdengebed zoals dat dagelijks in Engelse kathedralen en colleges wordt gevierd. Dr. Hanna Rijken, theoloog en musicus, zal een muzikale lezing houden over de Choral Evensong in Nederland.  Ze gaat in op de achtergronden van de Engelse liturgie. Ook zullen er enkele Anglicaanse hymns en psalm chants ingestudeerd worden. Voor iedereen die geïnteresseerd is in liturgie en kerkmuziek en van zingen houdt.

Hanna Rijken is gepromoveerd op een dissertatie over Choral Evensong in Nederland. Ze is postdoc researcher aan de PThU Amsterdam, docent aan het Rotterdams Conservatorium en predikant te Utrecht, met een bijzondere opdracht voor haar project interkerkelijke Choral Evensong & Pub op donderdagavond in de Utrechtse binnenstad.

Na afloop is er een English Afternoon Tea (met Scones) en aansluitend om 17:00 uur is de Evensong met ds. TP de Jong met medewerking van het Vocaal Theologen Ensemble olv dr. Hanna Rijken.

Wat kun je doen in de hectiek van alle dag, in de drukte van je baan, je gezinsleven of het vrijwilligerswerk om de rust en de stilte, het gebed en de innerlijke vrede te vinden die je zo vaak mag inademen in het klooster?

Leo Feijen wijst de weg met concrete voorbeelden en haalbare oefeningen. Hij bouwt deze avond een klooster in het hart van iedere bezoeker en hij leert de aanwezigen hoe je soms even terug kunt gaan naar die plek. Zo kun je de monnik in jezelf vinden, ook als je niet in het klooster bent.

In de eerste drie eeuwen na de dood van Jezus is er een lange en heftige discussie geweest over zaken als:

Was Jezus een mens? Of is hij, omdat hij de zoon van God genoemd wordt, God?  

Hoe zit het met degene die kwam nadat Jezus ten hemel opgestegen was, de Geest dus?

Is de Geest ook God?

Hoe is de ‘relatie’ tussen de Geest, de zoon van God en God zelf?

 Gaandeweg zijn er in die discussie twee hoofdlijnen ontstaan: die van de kerkvader Arianus en die van het ‘rechte’ christendom. Arianus was van menig dat Jezus een mens was en niet ook een goddelijke natuur had. De ‘rechte’ of orthodoxe lijn kende Jezus die goddelijke natuur wel toe.

Het arianisme heeft lang de boventoon gevoerd in de westelijke wereld, bij ons dus. Maar deze opvatting is tot ketterij verklaard en tenslotte uitgeroeid. De orthodoxe lijn heeft gewonnen, met als kroon en slotdocument het dogma van de drie-eenheid en de apostolische geloofsbelijdenis, die beide vastgesteld zijn op het concilie van Nicea (324). In  de vaststelling daarvan zit ook nog eens een grote politieke component: keizer Constantijn heeft bevolen het zo te doen om daarmee te zorgen dat er geen onenigheid in zijn rijk ontstond.

Het is mijn voornemen om te laten zien hoe deze hele kwestie zich ontwikkeld heeft en tenslotte na te gaan om welke redenen men in Nicea tot het dogma van de drie-eenheid gekomen is. Bovendien probeer ik na te gaan hoe de grote ‘systeem-theoloog’ Thomas van Aquino (ca. 1250) geprobeerd heeft te omschrijven wat je je onder de drie-eenheid moet voorstellen.

Lezing over het Requiem

Requiem is de Latijnse naam voor ‘dodenmis’: ‘Requiem aeternam dona eis - geef hen eeuwige rust’. In de katholieke kerk werd (en wordt) de mis opgedragen voor de zielenrust van een overledene en op 2 november op ‘Allerzielen’ klinkt de mis als jaarlijkse herdenking van de overledenen.

Er zijn voor zover wij weten zo’n 1600 (!) Requiems geschreven vanaf 1474 (Dufay, Ockeghem), maar niet alle missen zijn bewaard gebleven of bekend bij ons. In elke stijlperiode kennen we wel een aantal componisten die, geheel naar de muziekstijl van hún tijd, een requiem hebben geschreven. Maar het bekendste en meest geliefde requiem is waarschijnlijk het werk van  Wolfgang Amadeus Mozart, en dat terwijl hij zijn mis niet af heeft kunnen maken, omdat hij ziek werd en overleed. Andere bekende componisten zijn Da Palestrina, Gilles, Campra, Haydn, Berlioz, Verdi, Dvorak, Fauré, Duruflé en Schnittke.

Een Requiem heeft kenmerken van een gewone mis, maar onderscheidt zich ook met vaste onderdelen, zoals het Dies Irae en Absolve me. Door componisten in verschillende tijdvakken (gregoriaans, renaissance, barok, romantiek en 19e en 20e eeuw) is al-dan-niet gehoor gegeven aan die strakke structuur. Eigentijdse componisten hebben er nog minder boodschap aan, zij gebruiken teksten uit verschillende bronnen (Rutter, Vaughn Williams, Jenkins, Forrest) Maar één ding hebben die oude en jonge requiemmissen gemeen: het is prachtige, ontroerende treurmuziek met een diepe, emotievolle gelaagdheid.

In de lezing zal Gert Jan van de Pol in het algemeen vertellen over het Requiem, als specifieke muziekvorm, met de mis van Mozart in het bijzonder. Tot slot verkennen we overeenkomsten en verschillen tussen de oude (bekende) dodenmis van Mozart en het ‘Requiem for the living’ van Dan Forrest. In een jaar waarin we in Nederland vieren dat we 75 jaar in vrijheid mogen leven is ‘requiem for the living’ een intrigerende titel, die ons aan het denken zet over leven in vrijheid en veiligheid. Vandaar dat het koor met name dit requiem graag wil uitvoeren rondom de Herdenking en viering 4 & 5 mei.

Uitvoerenden

Dirigent Gert Jan van der Pol

De in Ede geboren dirigent Gert Jan van der Pol studeerde Muziekwetenschap aan de universiteit van Utrecht en Schoolmuziek aan het conservatorium van Arnhem. Hij begon al op zeer jonge leeftijd met dirigeren (bij het Taborjongerenkoor) en volgde lessen bij bekende Nederlandse koordirigenten zoals Jan Boogaards en Hans van den Hombergh. Uiteindelijk studeerde hij Koordirectie bij Joop Schets.

Van der Pol is muziekleraar en koordirigent aan de Stichtse Vrije School en aan de Tobiasschool in Zeist (Vrije school voor speciaal onderwijs). Sinds 1997 dirigeert Gert Jan van der Pol de COV Sursum Corda uit Lunteren.

COV Sursum Corda Lunteren

COV Sursum Corda werd opgericht in 1930. Het koor, dat repeteert in Lunteren maar veel leden uit de regio heeft, bestaat uit zo’n zestig leden en heeft een, voor een oratoriumvereniging, jonge uitstraling. Mede dankzij dirigent Gert Jan van der Pol en repetitor Ans van Scherrenburg is iedere repetitieavond een combinatie van inspanning en ontspanning met als resultaat een prachtig concert zoals op zaterdag 6 april 2019: de Mattheüs Passion van J.S. Bach.

Voor meer informatie: www.covsursumcorda.nl.

Foto: www.anypicture.nl/ 

Toelichting:

Tijdens de lezing zal het koor passages zingen uit een requiem ter illustrering en soms ter verduidelijking van de tekst van de inleider/dirigent. Met pianobegeleiding klinkt dit uiteraard anders dan met een orkest tijdens het concert, maar ter beeldvorming zal het volstaan.

Wij gaan ervan uit dat u als toehoorder geïnteresseerd bent in wetenswaardigheden rondom het requiem, en in het bijzonder in het werk van Mozart, maar we verwachten dat u zelf ook wilt zingen. Daarom nodigen wij u van harte uit om met het koor mee te zingen in twee niet al te moeilijke muziekdelen (hoeft niet, mag wel).

Film ‘Franz’

Geregisseerd door François Ozon met Paula Beer, Pierre Niney en Ernst Stötzner

De Eerste Wereldoorlog is afgelopen. In een klein Duits dorp bezoekt Anna elke dag het graf van haar verloofde, die sneuvelde in Frankrijk. Op een dag merkt ze een Fransman op, die net als zij, bloemen op het graf van haar verloofde legt.

Het verhaal speelt zich af tegen de achtergrond van de haat tegen de fransen. Het laat zien waar blind nationalisme toe kan leiden en hoe daaruit een uitweg mogelijk is. Een thema dat ook vandaag nog relevant is.

Kaartje te koop via:

https://www.cultura-ede.nl/agenda/bespreek-het-samen--film-frantz.aspx

In een tijd waar veel op ons af komt waar we ons druk om maken hebben we vaker behoefte om even op adem te komen. Er zijn veel manieren om die rust te vinden. Eén ervan is meditatie. Dit meditatiemoment zal worden begeleid door Andries Scherpenzeel. Hij is ervaren in het begeleiden van meditatiebijeenkomsten voor groepen.

zoals bij het aantreden van een leider met goddelijke aanspraken, de uitsluiting van Joodse landgenoten van openbare ambten, de uitdaging wat het belijden van de kerk inhoudt, de worsteling om te vertrekken of in Duitsland te blijven, het aanvaarden van de leiding van een illegale predikantenopleiding van de Bekennende Kirche (“Finkenwalde”), de vraag wat te doen met een oproep voor de krijgsmacht, de deelname aan het verzet tegen het Nazibewind en een aanslag op Hitler, en bij voorbereidingen voor de inrichting van kerk en maatschappij na een verloren oorlog. Bonhoeffer zocht en vond argumenten hoe hij als christen zijn keuzes kon verantwoorden. Wat kunnen wij, in de verantwoordelijkheid waarin ieder van ons is geplaatst (opvoeding, werk, kerk en maatschappij) van Bonhoeffer leren?

Wat is de mens dat Gij zijner gedenkt (psalm 8)?

Zal de mens nu eindelijk worden als God? Wat voor een god dan? En waar gaat het dan met onze wereld naar toe? Wie wil daar niet graag achter komen? Als je geen glazen bol hebt en ook niet overtuigd bent van een apocalyptische wereldondergang, biedt het boek van Harari ‘Homo Deus’ een interessante blik op de toekomst. Voorbereid werd dit boek door zijn voorganger ‘Homo sapiens’ met een evolutionaire blik naar het verleden.   Harari is militair-historicus aan de Hebreeuwse universiteit in Jeruzalem. Vanuit zijn vak heeft hij een schitterend overzicht over culturele en technologische ontwikkelingen door de hele geschiedenis van de mensheid. Hij is een meeslepende verteller. De boeken zijn hits.  In ‘Homo Deus, trekt hij de lijnen door naar ons digitale tijdperk. Wordt – zoals de titel suggereert - de mens nu goddelijk? Wat houdt dit in? Een nieuwe religie – dataïsme? Wat moeten we ons daaronder voorstellen? Onsterfelijkheid en maakbaarheid via kunstmatige intelligentie zijn de grote doelen. Wat betekent dit allemaal voor ons soort, voor ons zelf, onze wereld? Grote Vragen!

De theoloog weet zich uitgedaagd.  

gevonden met indrukwekkende grotschilderingen.

Het gaat in deze lezing om vragen zoals ‘Wie waren die kunstenaars?#39; ‘Wat waren de verschillen met de Neanderthalers?#39; en ‘Waarom maakten ze deze grotschilderingen over zo’n lange periode van wel 20.000 jaar?#39; Dat laatste kan alleen als de religie en de manier waarop met de afbeeldingen in de grotten werd omgegaan redelijk consistent waren in een dergelijke periode. Was dat magie, het shamanisme of een andere geloofsuiting? We zullen op deze vragen ingaan.

Antwoorden worden gezocht door de afbeeldingen van verschillende grotten met elkaar te vergelijken maar ook door de jachtvondsten te bespreken. Verder brengen andere disciplines, naast de archeologie, hun resultaten in. We eindigen met meer vragen dan waarmee we zullen beginnen, maar het levert wel een verrassend kijkje op in het leven van onze voorvaderen van zo’n 20.000 jaar geleden.

Wandelen geeft je een geluksgevoel en laat je vrede hebben met wie je bent. Wandelen brengt de geest in beweging en zet alle zintuigen op scherp. Soms kom je als een ander mens terug, met het voornemen het voortaan rustiger aan te doen en je niet langer slaafs te onderwerpen aan het hectische levensritme dat onze tijd zo kenmerkt.

Wandelen is leven vanuit het lichaam en laat je toe even op adem te komen en je opnieuw te verwonderen. Soms is wandelen een omweg om weer bij jezelf te komen en orde op zaken te stellen.

Deze dialoog doet denken aan wat Martin Buber schrijft over de ontmoeting van Ich und Du. Als hoorders staan wij niet buiten deze dialoog maar raken er helemaal in betrokken.  

In dit literaire concert met trio: Corien van den Berg, piano Francien Post, fluit Sander Westphal, cello en verteller Caroline Oosterveen maken we een muzikale reis door de kamermuziek van de grote Johann Sebastian Bach.  We beluisteren composities van zijn hand en verhalen daaromheen. We ontmoeten ook musici die in zijn spoor zich vroeger en nu (hebben) laten inspireren door hem. Beluister ook hùn verhalen en dompel je ziel onder in woord en muziek die verfrissend (in woorden van Bach zelf) tot de verbeelding spreken.  

Maar de cultus: de offerdienst van de hogepriester -  is dat niet voorbij? Ja én nee. Ja, voorbij, want Christus is gekomen, zegt de Hebreeënbriefschrijver. En: nee, niet voorbij, want in Christus is dit alles opnieuw en voorgoed aan de orde. Dit maakt de Hebreeënbrief tot een uiterst spannende brief, die ook voor ons verrassend actueel blijkt. Want ‘onze’ godsdienst: is die niet ook voorbij? Ja. En nee... Maar hoe dan?

We lezen en bespreken enkele fragmenten uit deze brief en willen met elkaar het gesprek aangaan over de betekenis ervan voor ons vandaag.

Bijbelse verhalen zijn van grote invloed geweest op onze cultuur, meer dan we vaak beseffen. Ze zijn niet het exclusieve bezit van de kerk, maar behoren tot het cultureel erfgoed van onze samenleving, waarvan de oorsprong ligt bij het Bijbelse volk Israël. Het gaat steeds om unieke, niet-historische, bééldende verhalen met een verborgen wijsheid, erop gericht hoe wij mensen kunnen leren hoe met deze aarde en alle leven om te gaan.

Deze wijsheid wordt in deze verhalen gezien als afkomstig van een ‘God’, die daarin af en toe het woord neemt. Een gedachte die voor niet-gelovigen uiteraard ondenkbaar is. Maar hoe beleven ‘gelovigen’ dit in deze tijd? Moet ook dit ‘spreken van God’ misschien verstaan worden als een bééld, dat begrepen moet worden vanuit de cultuur van die dagen?  Maar voor welke Werkelijkheid stond dit beeld dan voor het oude Israël? En wanneer iemand zegt:  ‘Ik geloof in God’, wat bedoelt hij of zij daar dan mee?

Met elkaar gaan we koken uit het kookboek van Han Wilmink. Hij is 's lands bekendste kookdominee. Alle recepten hebben een directe symbolische verwijzing naar verschillende Bijbelverhalen. 

Hoe ziet de avond eruit? Voor de boodschappen wordt gezorgd. We zetten alle boodschappen en de benodigdheden zoals pannen, keukengerei en mengbakken klaar op de tafels. 

We beginnen met een drankje en een voorstelrondje. Daarna verdelen we ons in verschillende groepjes die elk met een deel van de maaltijd aan de slag gaan.  

Bij het opdienen van elk gerecht vertellen we over de Bijbelse symboliek achter elk recept. Tijdens de maaltijd en ook tussen de gerechten door is er tijd om elkaar te ontmoeten en evntueel een gerecht verder af te maken. 

Kookt u mee?

De inleider kiest voor een heel andere benadering waarbij hij uitgaat van twee verhalen in de Bijbel: het verhaal van de zondeval en het verhaal van de wetgeving op de berg Sinaï. Dat leidt tot de vraag in hoeverre  een mens goed kan zijn en wat de zin is van de gedachte dat de mens geneigd is tot alle kwaad.      

Daarvan wordt gezegd: Geef het allemaal in Gods hand en laat alles wat je in je hebt het instrument worden van Gods wil. Als in het beroemde verhaal de Farizeeër bij jezus komt, zit zijn hoofd vol met regels, voorschriften,geboden en verboden. En zoals het gaat bij mensen, hij ziet door de bomen het bos niet meer. Waar gaat het nu om in het leven? Het is allemaal zo complex. Hij wil eenvoud. Zeg me, wat is de essentie van het bestaan? Waarom leef ik? Wat is de bedoeling ervan? Wat moet ik doen? En Jezus kijkt hem aan en zegt: 'God liefhebben, dat is het eerste en je naaste liefhebben als jezelf.'

Deze noodzakelijke reis van de ziel, van veelvoud naar eenvoud, van weten door overlevering naar weten van binnen, is waar het deze avond over gaat. Ook in andere culturen en godsdiensten is dit een centraal thema. Het leven blijkt een noodzakelijk reis om iets te ontdekken watdichterbij is dan je denkt. 

Aart Mak was predikant bij de stichting Kerk Zonder Grenzen. Hij schreef diverse boeken. In zijn laatste boek 'Uitvaartwijzer' schrijft hij over nieuwe taal en gebruiken bij uitvaarten. Met anderen richtte hij MomenTaal op, een team van mensen dat ondersteunt en voorgaat bij onder andere uitvaarten. 

Gedurende zijn leven heeft zanger Johnny Cash nooit een geheim gemaakt van zijn geloof. Niet alleen in zijn liedjes, maar ook in zijn woorden en daden was Johnny Cash een christen.

The Valley Four nodigt u uit om het verhaal van ‘The man in black’ te komen zien en vooral te komen luisteren naar de gospels van Johnny Cash!

The Valley Four is een groep muzikanten en zangers uit Veenendaal die sinds november 2018 dit programma brengt. In verschillende kerken heeft dit optreden al tot enthousiaste reacties geleid.

De groep bestaat uit amateurmuzikanten, maar steekt zeker uit boven het gemiddelde kerkcombo.

De voorstelling duurt zo’n 50 minuten tot een uur, er is geen pauze.

Zie ook www.facebook.com/TheValleyFour/

Zing het samen

Vorig jaar organiseerde basisgemeenschap Exodus, als cadeautje voor zijn veertigste verjaardag, een zangmiddag als onderdeel van het programma van Bespreek het Samen. De bijeenkomst werd door de aanwezigen positief gewaardeerd en op onze beurt waren wij (basis) blij en verrast over het enthousiasme en de zangvaardigheid van de aanwezigen. Dát smaakt naar meer, zo waren er enkele reacties. Vandaar dat wij ook in 2020 deze zangmiddag willen aanbieden. Iedereen die graag zingt en benieuwd is naar nieuwe liederen is welkom; zegt het voort!

Basisgemeenschap Exodus

Exodus is een oecumenische geloofsgemeenschap in Ede. De groep bestaat uit zo’n zeventig mensen van 1 tot 90 jaar. Veertig jaar geleden kozen we de naam ‘Exodus’, omdat we een beweging wilden zijn. ‘Zoekend geloven‘ is op ons van toepassing. We lezen de oude verhalen uit het Boek en koppelen ze aan de  maatschappelijke vraagstukken, maar ook aan onze eigen levensvragen.

Wat we zingen

In de liturgie, met vaste onderdelen als Brood en Wijn, Tekenen van Hoop, Kinderverhaal en de Overdenking, maken vooral liederen de dienst uit. Zingend geloven blijkt toch eenvoudiger te zijn dan zoekend geloven (!) Naast liederen van Huub Oosterhuis, Herman Verbeek en anderen, zingen we ‘eigen’ basisliederen, meestal geschreven door Mar van der Velden. Uit zijn pen en (piano) toetsen komt altijd goed zingbare muziek met aansprekende tekst van hoge kwaliteit, of het nu een canon is, een kinderlied, een bijbellied of een eigentijdse geloofsbelijdenis. We zijn er dus trots op om deze liederen te kunnen delen met de deelnemers aan het programma van Bespreek het Samen. Uit ervaring weten we dat er bij BHS veel en graag gezongen wordt.

Mar van der Velden

Mar van der Velden is docent, musicus en theoloog. Hij is mede-oprichter van, en nauw betrokken bij, de landelijke Studiekring Drewermann. In 2017 toerde hij door het land met een Lutherproject ‘Het Zit Niet, Het Zingt’ over 500 jaar Reformatie. Met het trio “De Juf, de Bakker en de Dominee” treedt hij op voor ouderen in verzorgings- en verpleeghuizen om met hen bekende liederen te zingen. 

Anne-Marie van der Wilt heeft zich gespecialiseerd in het gebruik van beeldende kunst om thema’s uit geloof, Bijbel en leven uit te drukken. Als predikant, theoloog en beeldend kunstenaar werkt ze voor kerken, ziekenhuizen, zorgcentra, huizen van bewaring en andere instellingen. Daar ervaart ze dat verbeelding en kleurgebruik van groot belang zijn voor de geloofsbeleving en beleving van zin in het bestaan. De postmoderne tijd heeft meer dan ooit behoefte aan verbeelding als aspect van zingeving. In een spel van kleur en vorm geeft van der Wilt uitdrukking aan existentiële thema's. Met haar werk wil zij ruimte bieden aan de verbeelding van de toeschouwer.

Zij maakt toegepast werk in opdracht (liturgische kleden voor de eredienst, kunstwerken en ramen voor kerken en stiltecentra) en vrije kunstwerken. Haar werk kenmerkt zich door de  verschillende materialen (textiel, glas, mozaïek, hout, verf) en helder kleurgebruik. In deze passielezing staat Anne-Marie d.m.v. woord en beeld stil bij het lijden van Jezus. Aan de hand van diverse kunstwerken komt het thema ‘passie en lijden’ aan bod.  

Sinds 3 jaar werkt Anne-Marie aan een serie hedendaagse iconen van glasmozaïek.

Anne-Marie van der Wilt (1965) is na haar diplomering als A-verpleegkundige eerst een jaar lerarenopleiding tekenen en theologie, daarna theologie gaan studeren aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Zij studeerde af met als hoofdvakken Liturgiek en Kerkbouw. Haar eindscriptie had als titel: Het ritme van het liturgisch jaar in kleur en verbeelding .

Hoe gingen de componisten om met de bijbeltekst? Werd het drama ondragelijk? We horen en lezen fragmenten, uitlopend op de vertaling die Jan Rot maakte van Bachs Mattheus-Passie: hij gaat zeer vrij om met de teksten die Picander leverde, die zich op zijn beurt al de nodige vrijheden veroorloofde.

Vinden wij daar iets van? En zo ja: wat?

Nieuw Sion is gevestigd in de voormalige abdij Sion in Diepenveen. In een oecumenische sfeer wordt dit klooster levend gehouden. Het is een plek van ontmoeting, stilte en bezinning. Tijdens een rondleiding horen we hoe dat gebeurt.  Na de lunch in het stadscentrum van Deventer brengen we een bezoek aan het Etty Hillesum Centrum. Dit centrum wil een bijdrage leveren aan respectvol en met aandacht voor elkaar samenleven, hierbij geïnspireerd door de ideeën van Etty Hillesum over hoe mensen die in achtergrond en qua opvattingen erg van elkaar verschillen toch goed met elkaar zouden kunnen samenleven. Ook hier zal een gids ons rond leiden.

We reizen gezamenlijk met eigen vervoer. We vertrekken om 9.00 uur en zijn eind van de middag weer terug. Kosten vervoer, lunch en bezoek Etty Hillesum Centrum zijn voor eigen rekening.

Wat roept ‘Islam’ bij u op: terroristische dreiging, of vriendelijke glimlachen van de Turks-Nederlandse moeders op het schoolplein, of de behulpzame Marokkaans-Nederlandse marktkoopman in Ede? Denkt u allereerst aan rondhangende Marokkaanse jongeren of is het de geslaagde theatermaker Nasr DChar die u meteen te binnen schiet?

Wilt u meer weten over Islam en de diversiteit daarbinnen? Bent u bereid tot een gedachtewisseling, en wilt u uw eerste indrukken en (voor-)oordelen verruilen voor betere? ‘Onder elkaar’ en/of met moslims? Schrijf u dan in voor ‘In dialoog met Islam’. We verkennen elkaars ‘ervaringskennis’ met ‘anders’-gelovigen en bevragen elkaar over en weer.

Iedere generatie beleeft de verhalen op een andere manier. Die wordt ingekleurd door de tijd en actualiteit en door de manier van leven. We kunnen de Bijbel verbinden aan wetenschap, politiek en films en literatuur maar vooral aan onze eigen levens. Door persoonlijke emoties en ervaringen te koppelen aan de Bijbel, landen de teksten meer in je eigen leven. Wat betekent barmhartigheid in onze huidige samenleving? Als modern mens verplaats je je moeilijk in een verhaal over een barmhartige Sameritaan en een herberg. Of wie is tegenwoordig 'je naaste?#39;. Vierhonderd jaar voor Christus had dat begrip een heel andere betekenis dan in onze tijd met twee miljard mensen op Facebook. Bedenk dan nog maar eens wie je naaste is. Het is een uitdaging om dit soort woorden in het nu te interpreteren en juist dat interpretatieproces zouden we heilig moeten verklaren. De Bijbelteksten blijven achter in de tijd en plaats maar door er op deze manier over te praten, zijn ze nog steeds van grote waarde. 

Alain Verheij studeerde Theologie en Bijbelwetenschappen, is gespecialiseerd in de Hebreeuwse Bijbel. Hij is schrijver, spreker, blogger en zelfbenoemd 'Theoloog des Twitterland'. Verheij is lid van het theologisch elftal van Trouw. Zijn boek 'God en ik' werd in 2018 gekozen tot het theologisch boek van het jaar. 

Liesbeth Veltkamp is geboren te Ede maar sinds 1986 woonachtig in Rome. Wanneer Liesbeth weer in Ede is, zal ze graag een lezing, waarschijnlijk ergens in april 2020.

Daar Liesbeth al 33 jaar in Rome woon, kan ze erg goed vertellen hoe het alledaagse leven zich voltrekt in deze machtige,  mooie, maar met  corruptie doordropen stad. Ze zal het dus niet over de bezienswaardigheden hebben zoals het Sint Pieter, het Pantheon en Colosseo, ook al is ze er zeer door gefascineerd, maar over "la vita di tutti i giorni".

De onderwerpen die ze aan zal snijden varieren van de onmogelijke bureaucratie, de (afwezige) ouderdomsvoorzieningen, Italiaanse opvoeding/gezin, met "la mamma" centraal, scholen/ziekenhuizen, het verkeer/stakingen/openbaar vervoer,  werkloosheid en wegloop van de "brains" en jongeren, de typische karaktertrekken van de Italiaan, de corruptie/nepotisme waar we Allemaal mee te maken hebben en mee verweven zijn en natuurlijk Het Eten!

Genoeg om een idee te krijgen hoe het hier aan toe gaat en je alvast voor te bereiden voor een mogelijke reis naar de Caput Mundi!

De wandeling duurt ongeveer 2 uur en bedraagt 4-5 km. Het tempo is rustig. We lopen over bospaden (niet voor rolstoelen). Voor honden is deze activiteit niet geschikt. Het kan ’s morgens vroeg nog fris zijn, dus warme kleding is aan te bevelen. Halverwege houden we even pauze voor (zelf meegebrachte) koffie of thee. Tijdens de wandeling luisteren we naar de verschillende geluiden van vogels en proberen we de een van de ander te onderscheiden.

Een vijf-jarige Indiase jongen raakt verdwaald en kan zijn familie niet meer terugvinden. Hij moet zien te overleven en krijgt hulp uit onverwachte hoek: hij wordt door een stel in Australië geadopteerd. Zal hij ooit nog de weg terug naar huis kunnen vinden? Een waar gebeurd verhaal waarin de moderne technologie op wonderbaarlijke wijze uitkomst geeft.

Kaartje te koop via:

https://www.cultura-ede.nl/agenda/bespreek-het-samen--film-lion.aspx

Krona is het Zweedse woord voor Kroon. De naam is een impliciete verwijzing naar Birgitta, naar haar wereldlijke en geestelijke kroning. Voor Nederland is het een cultuurdocument van de eerste orde waar middeleeuws gedachtegoed, Birgittijnse spiritualiteit en de eenentwintigste eeuw harmonieus in elkaar overvloeien. Zeker nu de oude abdijvleugels vorig jaar totaal gerenoveerd voor museaal  gebruik en vele beelden, ooit uit armoede verkocht, vanuit het Rijksmuseum zijn teruggekeerd naar de plek van herkomst. De kern van de collectie bestaat uit heiligenbeelden, die een anonieme beeldsnijder in de tweede helft van de vijftiende eeuw maakte voor de Birgittenessen. Bij het museum is er een klooster waar nog steeds volgelingen van de heilige Birgitta van Zweden wonen. De kapel van het klooster is in stilte te bewonderen van 15.00-16.00 uur. Het museum haakt ook in op de veranderingen in het religieuze landschap, vertrouwde religieuze instituten brokkelen af, maar daarbuiten ontstaan allerlei nieuwe vormen van religiositeit. Het museum wil een plek zijn van verwondering, zingeving en spiritualiteit.

programma:

12.30 uur verzamelen met auto's op de parkeerplaats van de Beatrixkerk

12.40 uur vertrek (zoveel mogelijk samen te rijden om de kosten te delen)

13.35 uur aankomst museum Krona in Uden

13.45 uur samen koffie drinken en het kopen van de entreekaarten

14.15 uur start rondleiding

15.15 uur bezoek van de Kapel in stilte

15.30 uur bezoek van de fraaie kruidentuin in de kloostertuin

16.00 uur verzamelen bij de auto's

17.00 uur aankomst bij de parkeerplaats van de Beatrixkerk

NB: deze activiteit vindt doorgang bij minimaal 10 deelnemers (en maximaal 20 deelnemers)

Het gaat om de beleving en het dolce vita (zoals de Italianen dat zo mooi zeggen, het goede leven). Zo volgen we onder meer het spoor van Caravaggio, maken we een fietstocht op E-bikes kriskras door Rome, spreken we met gepassioneerde kenners van het zoete leven, verkennen we Rome by Night, struinen we door de wijk Trastevere, wandelen we door het park Borghese en bekijken daar het museum, we verdiepen ons in de gelaagdheid van de stad en bezoeken de verlaten havenstad Ostia Antica….Een greep uit het gevarieerde programma.

De bevlogen en inspirerende gids Hadelinde Brugge zal ons de hele week gidsen. We vliegen vanaf Schiphol met de KLM. Via een reisburo in Ede zijn de tickets en accomodatie geregeld. In Rome zelf regelt een ervaren Event-organisatie onze uitstapjes.

Op een aantal punten staan we ook letterlijk even stil en wordt een tekst voorgelezen of is er een individueel meditatiemoment. Zo kan het stil worden in ons zelf, een verrijkende ervaring... De wandeling gaat grotendeels over onverharde paden. Wie dat wil kan na afloop, onder het genot van een drankje, nog even napraten.

Start vanaf de parkeerplaats bij congrescentrum de Werelt, Westhofflaan 2, 6741 KH Lunteren